گنبد خشتی

آدرس: میدان طبرسی- چهار سوق نوغان
       بنای تاریخی- مذهبی موسوم به گنبد خشتی در یکی از گذرهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی به نام چهار سوق نوغان قرار دارد. این بنا مدفن سلطان غیاث الدین محمد از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است که نسب شریفش با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می رسد. بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده: مرتضی، اعظم سلطان النقباء، غیا ثالدنیا والدین، امیر سلطان محمد بن سلطان النقباء بدرالمله والدین طاهر... و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال 832 هـ‌.ق آمده است. جایگاه اجداد وی بسیار متعالی و اشخاص ذی نفوذی بوده اند به نحوی که در سده پنجم تا نهم هجری اداره اصلی حرم حضرت رضا (ع) را به عهده داشتند به همین علت نام آن ها بر روی اغلب اشیای تاریخی آستان قدس رضوی مانند کاشی های سنجری، سنگاب خوارزمشاهی و در مسجد بالا سر کتیبه شده است.

 

بقعه ابوزید ربیع بن خثیم اسدی خواجه ربیع

آدرس: انتهای خیابان خواجه ربیع
      یکی از رویدادهای مهم تاریخی توس در نیمه دوم قرن اول هـ .ق مهاجرت « ربیع بن خثیم » به خراسان، اقامت و سرانجام وفات او در نوغان است. بنابر قراین تاریخی دوران اقامت خواجه ربیع در خراسان از حدود سال های 35 و 36 هـ‌.ق آغاز گردیده و تا سال های پایانی حکومت یزید بن معاویه ادامه داشته است که سرانجام در سا ل 61 تا 63 ق. وفات یافته است، وی در تاریخ اسلام از جمله تابعین و از یاران صمیمی ابن مسعود صحابی بزرگ پیامبر و در زمره زهاد ثمانیه و از پیشگامان تفسیر و حدیث نام برده شده است. می نویسند: وی در وزع و پارسایی شهره بوده و در نزد مردم مقام و منزلتی عظیم داشته است. تاریخ احداث آرامگاه اولیه خواجه ربیع مشخص نیست اما نوشته های تاریخ نویسان بیشتر معرف بنیان بنای فعلی در عصر صفوی است که در سال 1031 ق. به امر شاه عباس صفوی ساخته شده است. بر روی قبر ضریحی مجلل قرار گرفته و دیوارهای بقعه با کاشیکاری های معرق و ممتاز و گچبری های زیبا تزیین گردیده است.

 

آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر

آدرس: 4 کیلومتری شهر طرقبه
      روستای گلستان واقع در 4 کیلومتری شهر طرقبه علاوه بر جاذبه های طبیعی و ییلاقی دارای جایگاه مذهبی بوده و آستان متبرکه امامزادگان سید ناصر و سید یاسر(ع) در ابتدای ورودی به این روستای زیبا قرار دارد. بنا بر متون کهن از جمله کنزالانساب به قلم سید مرتضی، این امامزادگان از برادران بلاواسطه امام رضا(ع) می باشند. یادگارهایی از سلاله پاک رسولا...(ص) که پس از عزیمت آن امام همام به خراسان به همراه انصار و برادران خود به این سرزمین به ویژه توس هجرت نمودند. این مکان مقدس جایگاهی است که نسیم ولایت و امامت روح عاشقان را نوازش می دهد و زبان ها به بیان عشق و ارادت امامزادگان به نجوا در می آید و در زمره مکان هایی است که به سبب خاکسپاری اولیاء خدا، به آن بزرگواران انتساب یافته و همواره از مزیت های معنوی و ارزش های خاص برخوردار می باشد.

 


خواجه مراد - آرامگاه هرثمه بن اعین

آدرس: 12 کیلومتری شرق مشهد
      بنای آرامگاه منسوب به ابوحبیب هرثمه بن اعین مشهور به « خواجه مراد » از اصحاب خاص حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در 12 کیلومتری شرق مشهد از سمت راست جاده فریمان در دامنه کوه واقع گردیده است. با استناد به کتب معتبر شیعه نظیر معاجن الائمه ) باب هشتم (تحفه المجالس، تحفه الاحباب، سفینه البحار، نور الابصار و... چنین استنباط می گردد، همچنین علامه مامقانی مولف تنقیح المقال فی علم الرجال می نویسد: به رغم این که وی راوی چگونگی شهادت حضرت رضا(ع) بود، در زمره شیعیان پا کباخته آن امام بزرگوار به شمار می آمد که با همین اعتقاد و تفکر شیعی جان خود را از دست داد و در سال 210 هـ .ق به شهادت رسید.





 

مزار سیدعبدالله الاسحاقی

آدرس: 10 کیلومتری مشهد - جاده امرقان - روستای بزرش آباد
      بنای آرامگاه این امامزاده در فاصله 10 کیلومتری مشهد و در جاده امرقان سفلی در روستای برزش آباد، در میان آرامستان واقع شده است. علاوه بر زائرین محلی، از نقاط اطراف، ارادتمندانش برای زیارت این شخصیت به محل آرامگاه مشرف می شوند. بر روی سنگ قبر قدیمی موجود به خط نستعلیق بسیار زیبا نام و نسبت وی: امیر نظام‌الدین علی الحسینی العلوی الشوشتری المشهور به برزش آبادی و تاریخ وفاتش 869 ق. ذکر شده است.


 

آرامگاه امامزاده اسماعیل

آدرس: 30 کیلومتری مشهد به سمت نیشابور
      بقعه متبرکه امامزاده اسماعیل یا شاهزاده اسماعیل در فاصله 30 کیلومتری مشهد به سمت نیشابور و در روستای امان آباد واقع شده است. در کنار بنا زائرسرایی نیز برای اطراق و عبادت ارادتمندان ایجاد شده است. همچنین ضریح فلزی جدیدی نیز بر روی مزار نصب شده است. به استناد شواهد موجود، نسب ایشان به امام حسین(ع) می رسد.

 

بقعه متبرکه خواجه شیخ محمد زمان

آدرس: 25 کیلومتری شهر مشهد به سرخس - روستای شرشر
      این بقعه متبرکه در فاصله 25 کیلومتری شهر مشهد به سرخس در روستای شرشر، بر روی یک بلندی واقع شده است. زائرین بسیاری از اهالی و روستاهای اطراف برای زیارت خواجه بدین سوی مشرف می شوند. محل مزار محصور در ضریحی فلزی و فضای داخلی بقعه آراسته به تصاویر و عبارات مذهبی است. روستای دهسرخ علاوه بر بقعه سید عبدالعزیز(ع) دارای دو نشانه متبرک از هجرت هدفمند تاریخی- سیاسی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از مدینه به مرو و کرامات آن موسوم به تخت امام و چشمه امام می باشد. مورد توجه اهالی مناطق مجاور است:

تخت امام:  در باور اهالی دهسرخ، تخت امام همان مکانی است که حضرت رضا(ع) با یاران خود در آن جا نماز به پای داشتند و از کرامات آن امام قطعه زمینی که بر روی آن ایستاده بودند حرکت کرده و به صورت پشت های برجسته از زمین های اطراف متمایز گردیده است. تخت امام زمینی است به مساحت تقریبی 600 مترمربع که در فاصله چند قدمی از چشمه امام قرار دارد. در ورودی این مکان اشعاری به چشم می خورد که مضمون آن اشاره به چگونگی ورورد حضرت به روستای دهسرخ دارد.

چشمه امام:  مولف منتهی الامال و بعضی منابع معتبر شیعه درباره کیفیت ظهور این چشمه در دهسرخ از عبدالسلام بن هروی روایت نموده اند، حضرت رضا(ع) در راه توس به قریه الحمراء (دهسرخ) رسید. یاران همراه امام عرض کردند، یابن رسول الله آفتاب وقت ظهر را نشان می دهد آیا نماز به جای نمی آورید حضرت زمانی که خواستند وضو بگیرند با دستان مبارک زمین را حفر نمودند و در این حال آب زلالی از زمین جوشیدن گرفت و تا به امروز اثرش باقی مانده است. مردم اعتقاد دارند آب این چشمه شفابخش است.
 

آرامگاه امامزادگان بی بی صنوبر و میرسبحان ولی

آدرس: 45 کیلومتری جاده مشهد- کلات به طرف سد کارده - روستای خواجه حسین
      از جمله اماکن و زیارتگاه های شهرستان مشهد مقبره ای است منسوب به مدفن امامزادگان بی بی صنوبر و میرسبحان ولی که این آستانه متبرکه در 45 کیلومتری جاده مشهد- کلات به طرف سد کارده در روستای ییلاقی خواجه حسین واقع است. بنابر روایات مدفونین در این بنا از منسوبین به حضرت موسی بن جعفر(ع) می باشند. مقبره میرسبحان ولی در فضای داخلی بنایی جدید و مزار ب یبی صنوبر در محوط هی مقابل با ضریح فلزی کوچک روی آن قرار دارد دیده می شود. بنای مقبره این امامزادگان مورد احترام اهالی و مناطق مجاور می باشد.

 

آستانه متبرکه امامزاده یحیی

آدرس: 50 کیلومتری شمال شرقی مشهد- یک کیلومتری روستای میامی
       این آستانه متبرکه و مکان زیارتی در فاصله حدود 50 کیلومتری شما لشرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای میامی در بخش رضویه قرار دارد مدفون در این مکان امام زاده یحیی بن حسین بن زید یکی از فرزندان زید بن علی بن حسین می باشد. وی که حسین نام داشته دارای چندین فرزند بوده که یکی از آنها به نام یحیی با کینه ابوالحسن شناخته می شد. بنای مزبور مشتمل بر رواقی چهار ضلعی، گنبد فیروزه ای رنگ دو پوسته، مناره های طرفین ورودی و کتیب های سنگی بر سردر آن به تاریخ 937 ق. است. بنای مزبور مقارن با سال های اولیه حک مرانی شاه طهماسب صفوی بنیان گرفته است. به استناد مضمون کتیبه هویت صاحب مزار در زمان ساخت مقبره برادرزاده یحیی بن زید تصور شده، اما ارادتمندان این آستانه میامی را آرامگاه یحیی بن زید می پندارند بنابر تواریخ موجود یحیی بن زید هم ظاهراً در سال 207 یا 209 ق. در بغداد دارفانی را وداع گفته است.

 

آرامگاه متبرکه امامزاده سید محمد علوی

آدرس:  60 کیلومتری جاده مشهد - تربت حیدریه
       بنای آرامگاه در فاصله 60 کیلومتری جاده مشهد – تربت حیدریه و در حاشیه جاده بر روی یک بلندی واقع شده است. گفته می شود شخصیت مدفون در این بنا، امامزاده سید محمد علوی از نوادگان حضرت موسی بن جعفر(ع) می باشد. در حال حاضر این مکان با امکانات نسبی و زیارتی پذیرای زائرین و مسافرانی است که از این راه تردد می نمایند.


 

آرامگاه امامزاده سید نورالله

آدرس: 70 کیلومتری مشهد - تربت حیدریه - روستای زیارت
      در فاصله 70 کیلومتری شهرستان مشهد و در جاده تربت حیدریه روستایی موسوم به زیارت قرار دارد که نام آن به واسطه وجود بقعه منسوب به امامزاده سید نورالله می باشد و در بین اهالی و مناطق اطراف از جایگاه و مذهبی ویژه ای به لحاظ قداست و احترام برخوردار است. سنگ قبری که بر روی مزار وی قرار گرفته نشان می دهد که ایشان از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) بوده و در این مکان به شهادت رسیده اند


 

بقعه امامزاده سید ابوالقاسم صالح

آدرس: 75 کیلومتری مشهد - جاده نیشابور
      روستای ابوالقاسم از نظر موقعیت در 75 کیلومتری شهرستان مشهد در جاده نیشابور واقع گردیده و با وجود کوهستانی بودن آب و هوای مساعدی دارد. در کنار این روستا بنایی به چشم می خورد که بنابر شواهد مرقد مطهر امامزاده سید ابوالقاسم صالح از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) است که در سال 227 ق. در این مکان به شهادت رسیده است ضریح فلزی و سنگ لوح قبر داخل بنا در ساماندهی اخیرا به این مکان افزوده شده است.

 


بقعه امامزاده سید جلال

آدرس: 80 کیلومتری مشهد - روستای گونجوک علیا
      بقعه متبرکه منسوب به امامزاده سید جلال در فاصله 80 کیلومتری شهرستان مشهد و در روستایی به نام گونجوک علیا در منطق های سرسبز و خوش اقلیم واقع شده است. این امامزاده در بین اهالی و مناطق پیرامون از احترام خاصی برخوردار می باشد. بر روی سنگ قبر تازه نصب شده وی که در ضریحی فلزی در فضای داخلی بنا دیده می شود نوشته شده: « مرقد مطهر امامزاده سید جلال از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) که در این محل به شهادت رسید.


 
بازگشت به صفحه قبلی
 
تاریخ بروزرسانی: 30 اردیبهشت 1402